Lara Croft en Indiana Jones

Het laatste verslag lieten we jullie achter in Phnom Penh. Zoals daar al even kort aangehaald zochten we de geschiedenis van de Rode Khmer op. In 1975 kwam Pol Pot aan de macht. Zijn idealen om de elite te verdrijven en het land terug te geven aan de boeren heeft 2 miljoen Cambodjanen het leven gekost (bijna 1 op de 4...). Tegenstanders, vermeende tegenstanders of zelfs compleet willekeurige mensen (had je een bril dan was je intellectueel en moest je weg) werden ondervraagd in de Tuol Sleng gevangenis en na een betekenis (na maanden mishandeling gaf je vanzelf toe) naar de 'Killing Fields' (Chuong Ek) gebracht om daar vermoord te worden. Kortom, geen vrolijke twee ochtenden achter elkaar voor ons, maar wel indrukwekkend. De eerste dag in de als gevangenis omgebouwde school de barre omstandigheden gezien. Na het uiteindelijk vallen van het Rode Khmer-regime in 1979 is de gevangenis gelijk een museum geworden en dus in originele staat bewaard gebleven. De eindeloze rijen foto's in de exhibitie van de 20.000 gevangenen is beangstigend. Er zou ook een soort college worden gegeven, maar om onverklaarbare reden ging die niet door.
Om onze gedachten wat te verzetten zijn we 's middags naar de Wat Pnhom gegaan, een tempel in Cambodjaanse (Khmer) bouwstijl. Via de Central Market, in een marktgebouw in artdecostijl met een grote koepel, zijn we bij een eettent terechtgekomen waar ze heerlijke Khmer BBQ hadden. Niet met kolen, maar op gas en niet echt een rooster, maar een soort warme bol waarop je vlees en vis bakt. Om die bol heen was dan een randje met warm water waarin je groenten kon koken. Mjummie!
14 januari hebben we een tuktukmannetje gecharterd en zijn we naar de Killing Fields geweest. Bij de ingang kregen we een audiogids. Een overlevende van het regime vertelde superduidelijk wat er allemaal gebeurd was (waardoor je bijvoorbeeld te horen krijgt dat de boom waar je voorstaat gebruikt werd om baby's tegen aan dood te slaan) en gaf ons wat achtergrond over het leven in die tijd. Het is nu ruim 30 jaar geleden, maar nog steeds zijn de kopstukken uit die tijd niet berecht. Pol Pot zelf leeft inmiddels niet meer, die is in 1998 overleden nadat hij een jaar eerder onder huisarrest was geplaatst. De rondleiding brengt je over het terrein waar ontzettend veel resten van mensen zijn gevonden, allemaal op grote hopen in kuilen gegooid en eindigde bij een grote 'stupa' met daarin schedels en botfragmenten. Slik.
Na een momentje van bezinning op het nu serene grasveld zijn we de stad weer ingegaan en hebben we het koninklijke paleis (Royal Palace) en de zilveren pagode bekeken. Voor de ingang even snel onze korte broek verlengd met beenstukken, zodat we netjes met lange broek naar binnen mochten. Het paleis bestaat uit een enorme tuin met verschillende gebouwen. De tuin is niet te bekijken, maar de goudbekleedde gebouwen zijn schitterend en vanbinnen volgestopt met mooie geschenken die de koning heeft gehad. De naastgelegen zilveren pagode heet zo omdat de vloertegels van echt zilver zijn gemaakt, er ligt wel een tapijtje overheen dus er echt overheen lopen ging niet. Wel is er een stukje zichtbaar gemaakt. Binnen staat een met goud en juwelen versierd boeddhabeeld. Grappig was om net buiten de pagode een model van Angkor Wat te zien, onze bestemming voor de volgende dag. Met een wandeling over de kade kwamen we bij een heerlijk lokaal restaurantje, waar we lekker etend ons verblijf in Phnom Penh mee hebben afgesloten.
De volgende dag weer een stukje met de bus dus, er is namelijk geen spoorwegstelstel in Cambodja. Fijn voor Shanna met haar wagenziekte, maar goed met de hulp van haar pillen slaat ze zich er weer dapper doorheen. Wel enige vertraging, maar dat is hier normaal. In Siem Reap, het dorpje het dichtstbij Angkor Wat, wachten we op onze 'pickup' maar die verschijnt niet. In Saigon hebben we op een terras een tip gekregen voor het 'Victory Guesthouse', dus we hebben daar ingechecked. Daar bleek dat onze pickup bij een andere uitgang van het busstation stond te wachten. Kan gebeuren. 's Avonds maken we plannen voor de komende dagen. We zijn een week hier in de buurt dus we besluiten het rustig aan te doen, de temperatuur loopt 's middags namelijk op tot boven de 30 graden en we willen graag heel veel zien. Als eerste kopen we een uitgebreide gids met veel plaatjes en duidelijke uitleg, de rest van onze eerste volle dag zijn we bezig met het ontdekken van het dorpje (waar zijn de lekkere eettentjes, de (super-)markt, het internetcafe, tempels en andere bezienswaardigheden). Het boek doorlezend komen we te weten dat Angkor lange tijd de hoofdstad van het Khmerrijk is geweest en dat elke regerende koning er een stukje aan vast heeft gebouwd. Tussen 900 en 1500 was de hoofdstad op zijn hoogtepunt en woonden er meer dan een miljoen mensen. Rond 1150 was de meest bouw- en strijdlustige koning aan de macht (Jayavarman de 7e) en hij heeft ook de meest nadrukkelijke bouwwerken op zijn naam staan. Uiteindelijk is Angkor verlaten en pas begin 1900 weer herontdekt.
Er zijn rond de tempels twee rondjes uitgezet (de grote en de kleine, de namen doen vermoeden dat dat iets met de lengte te maken heeft en dat klopt), beiden doen Angkor Wat en Angkor Thom aan, want dat zijn de topattracties. We boeken voor onze eerste dag een tuktuk en doen we het grote rondje, wel gaan we snel door Angkor Wat en Angkor Thom heen, die doen we later in de week apart. Wel hebben we Phimeanakas beklommen en een wierrookstokje aangestoken. Na deze bliksembezoeken gaan we naar Preah Khan. Een gedeeltelijk ingestorte tempel die Jaya 7 voor zijn vader heeft gebouwd. We huren voor de deur een gids en die laat ons de mooie plekjes binnen de ruine zien. Lopend over de door jungle overwoekerde brokstukken voelen we ons een echte Tombraider zoals Lara Croft en Indiana Jones. Het zijn alleen de hordes andere toeristen die dat beeld verstoren ;) Na dit bezoek weer in de tuktuk geklommen en naar Neak Pean gegaan, een waterbasin bedoeld voor de irrigatie van de rijstvelden. Hierna nog naar Ta Som, East Mebon en Pre Rup. Elke tempel hebben we uitgebreid bekeken en beklommen. De stijl is per tempel op details erg verschillend en ons boek verteld ons goed de achtergrond. Bij sommigen zijn de reliefs nog goed zichtbaar en vertellen veel over het leven in die tijd.
De 18e januari hebben we fietsen gehuurd van ons guesthouse en hebben we de kleine ronde gefietst. Met alle details uit ons boek zullen we jullie niet vermoeien, maar voor de mee-Googlaars: we zijn bij Prasat Kravan, Banteay Kdei, Ta Prohm en Ta Keo geweest. Flink bezweet zijn we bij invallende duisternis teruggefietst waar we nog wat overstekende apen tegenkwamen. Al met al hebben we ruim 35 kilometer gefietst in de warmte. 's Avonds hebben we heerlijk sushi gegeten in de Pub Street, de grote toeristische straat in Siem Reap vol met restaurantjes en pubs. De dag erna hebben we weer een tuktuk gehuurd om wat verder weg te gaan. Zo'n 20 kilometer ten oosten van Siem Reap ligt de 'Roluos-groep', 3 wat oudere tempels dan we de eerdere dagen hebben bezocht, Lo Lei, Preah Ko en Bakong. Vooral Bakong was erg indrukwekkend met een grote slotgracht en interessante pyramide-achtige vorm. Fijn was ook dat het hier wat rustiger was. Hoewel hier net zoals bij alle andere tempels een horde aan kleine kinderen en vrouwen ons souvenirs en drinken wilden verkopen. Vaak waren we al voorzien, maar zo af en toe kochten we toch ook iets te drinken of eten. Cambodja is nog aan het herstellen van haar bloederige geschiedenis en 50% van de bevolking moet rondkomen van minder dan 2 dollar per dag. Een beetje verkoop helpt dan een hele familie.
De dag na het uitstapje zijn we weer terug de hectiek ingedoken voor de eerste topattractie: Angkor Wat. En terecht: Het mooi gerestaureerde complex is immens en herbergt de mooiste reliefen in zijn gallerijen die honderden meters lang mytische verhalen vertellen, we hebben er wel uren rondgelopen om alles te zien. Net als in de andere tempels zijn de Apsara-danseressen volop aanwezig en staan op allerlei plekken in de muren gegraveerd. Middenin staat de hoogste prasat (tempeltoren) en is middels een steile beklimming te bekijken. We hadden daar een mooi uitzicht over het hele complex. Erg onder de indruk zijn we nog naar Phnom Bakheng gegaan. Er staat hier aan het eind van de middag altijd een lange rij, want op deze hoge tempelberg heb je het mooiste zicht op de zonsondergang. Tegen de tijd dat wij de beklimming deden stond er al een lange rij, maar vlak voor zonsondergang konden we nog naar boven en hebben we aardig wat foto's geschoten. Het was helaas iets te bewolt, maar desalniettemin een gave ervaring. Ons tuktukmannetje had een lekke band, dus het duurde even voordat hij ons kon oppikken, maar dat maakte allemaal niet zo uit. We hebben geen haast! Omdat de Cambodjaanse keuken niet zo uitgebreid (en lekker) als de Vietnameze of Chineze keuken is, besloten we Italiaans te eten met een heerlijke pizza en lasagna. Daarna heerlijk cocktails gedronken op een terras. Een goede beloning na een dag hard werken! De 21e was ons dagje weekend: geen tempels, maar bijkletsen met thuis, relaxen en ja hoor: cocktails drinken. Onze laatste dag tempels besloten we met het ommuurde Angkor Thom. Deze keizerlijke stad bestaat uit veschillende tempels en terrassen. Van de huizen is niets meer over, die bestonden uit hout en andere vergankelijke materialen. Alleen de stenen gebouwen staan er nog. Via de Zuidpoort zijn we naar Bayon gefietst in het midden van de ommuring. Deze tempel bevat allemaal prasats met daarop 4 hoofden van de god Lokhesvara die alle windrichtingen op kijkt. Een gedeelte is ingestort, maar hier zijn ook nog veel reliefen goed zichtbaar. Ze vertellen over overwinningen en het dagelijks leven in de stad: markten, wijn drinken en apsara dansen. Onze weg hebben we vervolgd naar twee terrassen, een soort podia die als koninklijke toegang tot de tempels dienden, als eerste de Terrace of the Elephants met allemaal olifantenafbeeldingen erin gemaakt en de tweede Terrace of the Leper King, waar een beeld van een koning staat waarvan men lang dacht dat deze koning lepra had, maar waarschijnlijk is het verval gewoon door de jaren heen gekomen. Hierna hebben we nog de beklimming van Baphuon gedaan, de tempel is helemaal ontleed geweest in de jaren 90 en nu weer grotendeels gerestaureerd. Koning Jaya 7 had zo veel en snel gebouwd dat deze tempel het gewicht van de zware stenen niet kon houden. Veel tempels hebben hiervan last gehad, Angkor Wat is zo'n beetje de enige uitzondering. Het verblijf in de buurt van Angkor sluiten we af met een bezoek aan een Apsara-dansshow tijdens ons avondeten.
23 januari hebben we koersgezet naar Thailand. Een kleine verandering in onze plannen, omdat de reis van Siem Reap naar de grens met Laos een lange busreis bleek te zijn. Ook hoorden we verhalen dat de grensovergang bureaucratisch/corrupt is en het maar de vraag is of je de grens over kon waar wij dat wilden. Nu gaan we eerst naar Thailand (naar Chiang Mai) en vanuit daar naar Laos. Begin maart komen we dan weer terug in Thailand voor Bangkok en de eilanden. Myrna, een vriendin van ons, komt ons dan opzoeken. We hebben er al zin in!